به گزارش خبرگزاری ایکنا از خراسان رضوی، دکتر محمدجواد توکلی خانیکی، عضو هیأت علمی دانشکده علوم قرآنی مشهد در یادداشتی به مناسبت شهادت امام باقر(ع) بیان کرد: امام محمدباقر(ع) پنجمین پیشوای شیعیان، با لقب مشهور «باقرالعلوم» به معنای شکافنده علوم شناخته می‌شود. این لقب گران‌بها از سوی رسول اکرم(ص) به ایشان عطا شده بود و جابر‌بن عبدالله انصاری، صحابی بزرگ پیامبر(ص)، حامل این خبر بود. نقل است که جابر در دیدار با امام باقر(ع)، به اذن الهی، رسالت ایشان را در شکافتن و گسترش علوم بیان می‌کند و از این‌رو، ایشان به «باقر» ملقب می‌شوند. به‌مناسبت هفتم ذی‌الحجه و شهادت امام باقر(ع)، محمدجواد توکلی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، یادداشتی در اختیار ایکنای خراسان‌رضوی قرار داده است که در ادامه می‌خوانیم؛

 

امام باقر(ع) در سال ۵۷ هجری قمری دیده به جهان گشودند و پس از شهادت پدر بزرگوارشان، امام سجاد(ع)، در سال ۹۵ هجری قمری، به مدت ۱۹ سال (تا سال ۱۱۴ هجری قمری) بار امامت را بر دوش کشیدند. دوران امامت ایشان مصادف با ضعف نسبی حکومت بنی‌امیه و آغاز انتقال قدرت به بنی‌عباس بود و این دوره فرصتی مغتنم برای امام فراهم آورد تا به ترویج و نشر معارف اسلامی و تربیت شاگردان بپردازند.

 

در طول حیات امام باقر(ع)، پنج تن از خلفای بنی‌امیه بر مسند قدرت بودند: عبدالملک بن مروان، ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، و یزید بن عبدالملک و با وجود سخت‌گیری‌های حاکمان اموی، امام (ع) به فعالیت‌های علمی، فقهی، و تربیتی خود ادامه دادند.

 

درباره شهادت امام باقر(ع) اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما بسیاری از منابع تاریخی و روایی، شهادت ایشان را در سال ۱۱۴ هجری قمری و به دست هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی، می‌دانند. امام در سن ۵۷ سالگی به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع، در کنار پدر و جد بزرگوارشان، به خاک سپرده شدند.

 

عصر امام باقر(ع) و پس از ایشان، عصر امام صادق(ع)، اوج نهضت علمی شیعه و گسترش علوم اسلامی بود. امام باقر(ع) بنیان‌گذار این نهضت بودند و شاگردان بسیاری را در زمینه‌های مختلف فقه، حدیث، تفسیر و اخلاق تربیت کردند. شباهت‌های فراوان میان فعالیت‌های علمی و فقهی این دو امام بزرگوار، این دوره را به عصر طلایی حدیث و فقه شیعه معروف کرده است.

 

یکی از نگرانی‌های عمده امام باقر(ع)، رواج اسرائیلیات (داستان‌ها و روایات برگرفته از کتب یهودی که به دروغ به اسلام نسبت داده می‌شدند) و نفوذ یهودیان تازه مسلمان شده‌ای همچون کعب‌الاحبار بود که به‌دنبال تحریف معارف اسلامی و وارد کردن مباحث انحرافی در فقه شیعه بودند. امام باقر(ع) با بصیرت و علم خویش، به مقابله با این انحرافات پرداختند و مرزهای صحیح معارف دینی را تبیین کردند.

 

امام باقر(ع) نه تنها در میان شیعیان، بلکه در نزد اهل سنت نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند، ایشان به‌عنوان یک عالم دینی برجسته و فقیهی بزرگ شناخته می‌شوند و روایات بسیاری از ایشان در کتب حدیثی اهل سنت نیز نقل شده است.

 

همانطور که مقام معظم رهبری نیز اشاره کرده‌اند، مقام والای امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و نهضت علمی ایشان، ناظر بر این نکته است که ائمه(ع) در دوران خلافت جور بنی‌امیه و بنی‌عباس، مسیر متفاوتی را برای مدیریت شیعیان در پیش گرفتند. ایشان با تربیت شاگردان، گسترش علوم دینی و بسترسازی برای حفظ معارف اصیل اسلامی، شیعیان را در مقابل انحرافات و دسیسه‌ها بیمه کردند و راه را برای مدیریت آینده جامعه شیعی هموار ساختند.