دفاع از پایان نامه قرآنی « ترجمه و نقد دو فصل اول کتاب دومین رسمی سازی قرآن ابن مجاهد و پیدایی قرائات هفت گانه در مشهد
پایان نامه قرآنی « ترجمه و نقد دو فصل اول کتاب دومین رسمی سازی قرآن ابن مجاهد و پیدایی قرائات هفت گانه در دانشکده علوم قرآنی مشهد دفاع شد.
جلسه دفاع از پایان نامه قرآنی « ترجمه و نقد دو فصل اول کتاب دومین رسمی سازی قرآن ابن مجاهد و پیدایی قرائات هفت گانه » با نگارش خانم فاطمه ام طلب، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و با راهنمایی دکتر الهه شاه پسند و داوری دکتر بی بی حکیمه حسینی در دانشکده علوم قرآنی مشهد برگزار گردید.
این پایان نامه با نمره 19/5 و درجه عالی در دانشکده علوم قرآنی مشهد پذیرفته شد.
در چکیده این پایان نامه آمده است:
کتاب دوّمین رسمی‌سازی قرآن اثر شادی حکمت ناصر، پژوهشی دربارۀ فرایند رسمی‌سازی قرائات هفت‌گانۀ قرآن توسط ابن‌مجاهد است که از نگرگاه تاریخی به آن پرداخته است. در نظامی که ناصر برای رسمی‌سازی قرآن پیشنهاد می‌دهد، رسمی‌سازی قرائات توسط ابن‌مجاهد، دوّمین مرحله است که فهم آن می‌تواند به درک مرحلۀ قبلی که مستندات کمتری از آن وجود دارد، یعنی یکسان‌سازی مصاحف توسط عثمان، کمک کند. ناصر در این اثر با تمرکز بر کتاب السبعة به دنبال درک فرایند تحوّلاتی است که قرائات در زمان ابن‌مجاهد گذرانده است. در پایان‌نامۀ حاضر، دو فصل اوّل از کتاب دوّمین رسمی‌سازی قرآن ترجمه شده است. نویسنده در فصل اوّل، برخی از مبانی و دیدگاه‌های خود را طرح کرده، و نکات فراگیر در اثرش مانند قواعد نویسه‌گردانی را توضیح داده است. فصل دوّم که «بقای اصلح» نام دارد، ناظر بر این ایدۀ کلّی است که قرائاتی که به جای مانده‌اند، بیشتر از هر معیاری، مؤلّفۀ هماهنگی با اجماع عمومی را داشته‌اند. این فصل بسامد و نوع اختلاف قرائات برخی از قاریان و راویان را بررسی کرده، و با طرح 66 قرائت مشکل‌ساز در کتاب السبعة و ارائۀ مؤلّفه‌های احتمالی برای سنجش اعتبار قرائات به پایان رفته است. روش ترجمه در این متن، وفاداری به متن مبدأ و در عین حال رعایت شیوایی متن مقصد است، که جایی میان دو روش ترجمۀ تحت اللفظی و ترجمۀ مفهومی قرار می‌گیرد. پس از ترجمۀ این دو فصل، با هدف تحلیل مبانی و روش‌های نویسنده، تمام آثار او بررسی شد. نتیجه آن که مبانی نویسنده را می‌توان حداقل در هشت مورد خلاصه کرد: وثاقت متن قرآن، امکان اعتماد به منابع اسلامی، کتابت قرآن در زمان پیامبر(ص)، پیوند قرائات با شرایط تاریخی، وجود فضای تعلیمی در رشتۀ قرائات، ارتباط دوسویۀ نقل شفاهی و مکتوب، پیدایی شواذّ در ارتباط با اجماع و وجود پنج مرحلۀ رسمی‌سازی قرآن. از جمله روش‌هایی که نویسنده به کار برده است، می‌توان به تحلیل تاریخی، بررسی تطبیقی منابع، تحلیل متنی آثار قرائی به‌ویژه کتاب السبعة، و تحلیل اسناد-متن اسانید قرائات اشاره نمود.
نظر دهید